«НАРОДНИЙ ВЧИТЕЛЬ» (1916 – 1918) Й. БАЛАБАНА НА ТЛІ ПЕДАГОГІЧНИХ ЧАСОПИСІВ І ВЧИТЕЛЬСЬКИХ ТОВАРИСТВ ГАЛИЧИНИ
Ключові слова:
Галичина, педагогічні часописи, вчительські товариства, Й. Балабан, «Nauczyciel Ludowy» («Народний учитель»).Анотація
Органи державної влади Австрії та освіти великого значення надавали народному шкільництву. Під час Першої світової війни, незважаючи на труднощі, побачили світ нові педагогічні часописи, серед них «Народний учитель» («Nauczyciel Ludowy»). Часопис виходив у Львові упродовж 1916 – 1918 рр. Його видавав і редагував Й. Балабан – львівський вчитель і освітній діяч. Щомісячник висвітлював проблеми народних вчителів, підвищення їх кваліфікації.
Посилання
1. Bałaban J. Jakiej reformy potrzebuje nasze szkolnictwo ludowe? / J. Bałaban. – Kraków : Drukarnia Narodowa, 1910. – 32 s.
2. Bałaban J. Kilka refleksyj na tle ustaw szkolnych / J. Bałaban. – Lwów : Rodzina i Szkoła, 1905. – 20 s.
3. Bałaban J. Od redakcyi / J. Bałaban // Nauczyciel Ludowy. – 1916 (R. I). – № 1. – S. 15 – 16.
4. Bałaban J. Z dziejów oświaty ludowej w Galicyi (Kilka uwag krytycznych) / J. Bałaban. – Nowy Sącz : Redakcja «Szkolnictwa», 1910. – 14 s.
5. Bałaban J. Z pierwszym numerem / J. Bałaban // Nauczyciel Ludowy. –1916 (R. I). – № 1. – S. 1 – 3.
6. Bednarzak-Libera M. Lwowskie koła Towarzystwa Szkoły Ludowej i ich działalność w latach 1891 – 1918 / M. Bednarzak-Libera // Znani i nieznani dziewiętnastowiecznego Lwowa. Studia i materiały. – T. 3. – Kielce : Wydawnictwa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 2013. – S. 175 – 198.
7. Biedrzycka A. Kalendarium Lwowa 1918 – 1939 / A. Biedrzycka. – Kraków : Universitas, 2012. – 1159 s.
8. Czasopisma pedagogiczne i oświatowe obecnie istniejące // Nauczyciel Ludowy. –1918 (R. III). – № 3. – S. 43 – 46.
9. Filipowicz F. Narodziny ruchu / F. Filipowicz // Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dziejów 1905 – 1985 / pod red. B. Grzesia. – Warszawa : Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1986. – S. 19 – 92.
10. Filipowicz F. Pojęcie i klasyfikacja czasopism pedagogicznych / F. Filipowicz // Czasopiśmiennictwo pedagogiczne w Polsce Ludowej / pod red. F. Filipowicza. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1981. – S. 14 – 19.
11. Filipowicz F. Zarys rozwoju polskiego czasopiśmiennictwa pedagogicznego / F. Filipowicz // Czasopiśmiennictwo pedagogiczne w Polsce Ludowej / pod red. F. Filipowicza. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1981. – S. 20 – 63.
12. Hulewicz J. Udział Galicji w walce o szkołę polską 1899 – 1914 / J. Hulewicz. – Warszawa : Nasza Księgarnia, 1934. – 116 s.
13. Jarowiecki J. Czasopisma pedagogiczne w Polsce /J. Jarowiecki // Encyklopedia Pedagogiczna / pod red. W. Pomykało. – Warszawa : Żak, 1993. – S. 78 – 88.
14. Jarowiecki J. Polska i ukraińska prasa pedagogiczna w Galicji w okresie autonomii w latach 1867 – 1918 / J. Jarowiecki // Kraków-Lwów. Książki, czasopisma, biblioteki XIX i XX wieku. T. X / pod red. H. Kosętki, G. Wrony i G. Niecia. – Kraków : Księgarnia Akademicka, 2011. – S. 197 – 217.
15. Juśko E. Rola czasopism i towarzystw pedagogicznych w konsolidacji środowiska nauczycielskiego w Galicji na przełomie XIX i XX wieku / E. Juśko // Społeczeństwo i Rodzina. – 2014 (3). – № 40. – S. 21 – 29.
16. Kliś A. Rola galicyjskiej szkoły ludowej w edukacji społeczeństwa polskiego / A. Kliś // Galicja i jej dziedzictwo. T. 20 : Historia wychowania, misja i edukacja / pod red. K. Szmyda i J. Dybca. – Rzeszów : Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2008. – S. 165 – 183.
17. Majorek Cz. Urzędowa koncepcja ideału nauczyciela szkoły ludowej w Galicji doby autonomicznej / Cz. Majorek. // Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych. – 1970 (R. 10). – S. 207 – 221.
18. Messner A. Polskie czasopisma pedagogiczne w Galicji / A. Messner // Galicja i jej dziedzictwo. T. 8 : Myśl edukacyjna w Galicji 1772 – 1918. Ciągłość i zmiana / pod red. Cz. Majorka i A. Meissnera. – Rzeszów : Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1996. – S. 133 – 148.
19. Michalski S. Pierwszy okres działalności / S. Michalski // Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dziejów 1905 – 1985 / pod red. B. Grzesia. – Warszawa : Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1986. – S. 99 – 197.
20. Müller E. Krajowy Związek Nauczycielstwa Ludowego w Galicji / E. Müller // Przegląd Historyczno-Oświatowy. – 1947. – T. 2. – S. 17 – 33.
21. Myśliński J. Prasa Galicji w dobie autonomicznej 1869 – 1918 / J. Myśliński // Zarys historii prasy polskiej. – Warszawa : Instytut Badań Literackich PAN, 1972. – S. 57 – 101.
22. Myśliński J. Studia nad polską prasą społeczno-polityczną w Zachodniej Galicji 1905 – 1914 / J. Myśliński. – Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970. – 491 s.
23. Odezwa w sprawie zbierania materyałów do folkloru wojennego // Nauczyciel Ludowy. – 1917 (R. II). – № 7. – S. 110 – 112.
25. Od redakcyi // Nauczyciel Ludowy. – 1916 (R. I). – № 3.
26. Od redakcyi // Nauczyciel Ludowy. – 1918 (R. III). – № 7 – 12.
27. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921 – 1924. – Warszawa : [brak nazwy wydawcy], 1926. – 38 s.
28. Podgórska E. Krajowy Związek Nauczycielstwa Ludowego w Galicji 1905 – 1918 / E. Podgórska. – Warszawa : Nasza Księgarnia, 1973. – 181 s.
29. Podgórska E. Początki zawodowego ruchu nauczycielstwa ludowego w Galicji i czasopismo «Szkolnictwo» / E. Podgórska // Przegląd Nauk Historycznych i Społecznych. – 1955 (R. 6). – S. 265 – 291.
30. Projekt ustroju szkolnictwa polskiego // Nauczyciel Ludowy. – 1918 (R. III). – № 1. – S. 10 – 12.
31. Przegląd popularnych wydawnictw legionowych // Nauczyciel Ludowy. – 1916 (R. I). – № 7. – S. 14 – 16.
32. Smakulska W. Sytuacja prawna nauczyciela szkoły ludowej pospolitej w Galicji w latach 1873 – 1914 / W. Smakulska // Rozprawy z dziejów oświaty. – T. 21. – Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978. – S. 55 – 82.
33. Terlecki R. Oświata dorosłych i popularyzacja nauki w Galicji w okresie autonomii / R. Terlecki. – Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1990. – 259 s.
34. Trzaskowski B. O powinnościach nauczyciela, a w szczególności nauczyciela wiejskiego / B. Trzaskowski // Szkoła. – 1895 (R. 28). – № 4. – S. 45 – 46.
