СТАРА ГЕНЕРАЦІЯ ДОМАШНІХ УЧИТЕЛІВ У ПОЛЬЩІ 1815 – 1915

Автор(и)

DOI:

https://doi.org/10.24919/2313-2094.5/37.102648

Ключові слова:

професія учителя, домашній учитель, Польща, пенсія, педагогічна преса.

Анотація

У статті висвітлено престижність професії домашнього вчителя, її популярність серед багатих мешканців Польщі упродовж ХІХ ст. Учителі повинні розуміти бар’єри, пов’язані з продуктивністю праці. Розкрито проблеми підготовки домашніх вчителів на сторінках педагогічної преси. Доведено, що найбільше проблем виникало у зрілому віці. В умовах відсутності пенсії, вчителі змушені заощаджувати упродовж усієї діяльності. Деякі з них стали членами різних асоціацій, які пропонували допомогу в останні роки життя.

Посилання

1. Chyra Z. Nauczyciele prywatni (1795 – 1807), in: J. Leskiewiczowa (Ed.), Społeczeństwo polskie XVIII i XIX wieku, Warszawa: PWN, 1974, Vol. VI, pp. 7–41.

2. Czepulis-Rastenis R. Klassa umysłowa. Inteligencja Królestwa Polskiego 1832 – 1862, Warszawa: Książka i Wiedza, 1973, 417 p.

3. Eger E. Słówko o stowarzyszeniu nauczycielek, Kronika Rodzinna, 1873, № 13, pp. 200–201.

4. Instytucyja Maryi von Kramsta dla weteranek stanu nauczycielskiego, Przegląd Pedagogiczny, 1888, № 9, p. 105.

5. Kronika Tygodniowa, Tygodnik Ilustrowany, 1882, № 342, p. 39.

6. Krz. M. Schronienie nauczycielek, Kronika Rodzinna, 1880, № 15, pp. 400–403.

7. Najwyżej zatwierdzona ustawa dla instytutów naukowych prywatnych, guwernerów i nauczycieli domowych 18 I 1841, Zbiór Przepisów Administracyjnych Królestwa Polskiego. Wydział Oświaty, Warszawa: J. Goldman, 1868, Vol. V, pp. 739–791.

8. K. Jakubiak, A. Winiarz (Eds.), Nauczanie domowe dzieci polskich od XVIII do XX wieku. Zbiór studiów, Bydgoszcz: Wydaw. Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 2004, 368 p.

9. Nauczycielka. O położeniu nauczycielek, Przegląd Pedagogiczny, 1896, № 8, p. 143.

10. Nawrot-Borowska M. Nauczanie na ziemiach polskich w II połowie XIX wieku i początkach XX wieku – zapatrywania teoretyczne i praktyka, Bydgoszcz: Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2011, 574 p.

11. P.S. Emerytura nauczycielska, Encyklopedia wychowawcza, Warszawa: Skład Główny Gebethnera i Wolffa, 1885, Vol. III, pp. 521–529.

12. Po kolei. Z nocnego przytułku, Biesiada Literacka, 1883, № 417, p. 407.

13. Pokłosie, Kłosy, 1888, № 888, p. 14.

14. Pokłosie, Tygodnik Ilustrowany, 1881, № 830, p. 335.

15. Prus B. Kronika tygodniowa, Tygodnik Ilustrowany, 1906, № 52, p. 141.

16. Prus B. Kroniki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955, Vol. 5, 648 p.

17. Prus B. Kroniki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1959, Vol. 8, 619 p.

18. Prus B. Kroniki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1963, Vol. 13, 579 p.

19. Prus B. Kroniki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968, Vol. 18, 611 p.

20. Schronienie nauczycielek w Warszawie, Kronika Rodzinna, 1882, № 14, pp. 431–434.

21. Silva rerum. O kasach pożyczkowych, Kronika Rodzinna, 1878, № 4, pp. 123–125.

22. Sprawozdanie schronienia dla nauczycielek za rok 1888, Przegląd Pedagogiczny, 1889, № 14, pp. 159–160.

23. Tyszkówna J. Nauczycielka a wakacje, Dziecko, 1914, № 7, p. 398.

24. W sprawie opuszczonych, Opiekun Domowy, 1873, № 26, p. 202.

25. K. Jakubiak, G. Karłowska, M. Nawrot, A. Winiarz (Eds.), Źródła do dziejów nauczania domowego dzieci polskich w XIX i początku XX wieku z bibliografią adnotowaną pamiętników i wyborem literatury pedagogicznej, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2005, 374 p.

##submission.downloads##

Опубліковано

2025-04-25

Як цитувати

ХАЙКОВСЬКА, М. (2025). СТАРА ГЕНЕРАЦІЯ ДОМАШНІХ УЧИТЕЛІВ У ПОЛЬЩІ 1815 – 1915. Людинознавчі студії. Серія «Педагогіка», (37), 252–258. https://doi.org/10.24919/2313-2094.5/37.102648